Byliny

Trochę o bylinach

Byliny to ogromna grupa, w której znajdziemy wiele gatunków roślin. Cechą charakterystyczną większości bylin jest zamieranie części nadziemnej na zimę i odradzanie się jej wiosną z organów podziemnych - kłączy, korzeni, rozłogów. Dzieje się tak, ponieważ byliny nie tworzą zdrewniałych pędów jak ma to miejsce w przypadku drzew i krzewów ozdobnych. Terminem "byliny" w praktyce ogrodniczej opisujemy również trawy, wieloletnie paprocie, czy formy pośrednie między typowymi bylinami a roślinami drzewiasytmi np: barwinek pospolity (Vinca minor), czy lawenda wąskolistna (lavandula angustifolia).

Stanowisko

Większość bylin preferuje stanowiska słoneczne (np. macierzanka, lawenda, trawy ozdobne) lub lekko zacienione. Znajdziemy również mnóstwo gatunków które dobrze odnajdą się w cieniu np.: barwinek, paprocie, tojeść. Należy pamiętać aby sadzonki bylin przeznaczonych do cienia nie nastawiać na bezpośrednie działanie słońca, ponieważ może to doprowadzić do żółknięcia i zasychania liści oraz ogólnego złego wyglądu roślin.

Zdecydowana większość byliny ogrodowych najlepiej rośnie na żyznym, przepuszczalnym, wilgotnym i bogatym w składniki pokarmowe podłożu. Jednak wśród tej grupy roślin znajdziemy również gatunki, które poradzą sobie nawet w najbardziej wymagających stanowiskach. W przypadku odczynu podłoża sprawa jest prostsza. Gleba o odczynie lekko kwaśnym lub zbliżonym do obojętnego (pH 6-7) będzie idealna właściwie dla każdej grupy bylin. Choć większość bylin preferuje wilgotne podłoże to należy zapewnić im odpowiedni drenaż, ponieważ stojąca woda będzie zabójcza nawet dla najbardzie tolerancyjnych roślin.

Byliny z naszej strefy klimatycznej są mrozoodporne. Gatunki bardziej wrażliwe zaleca się okrywać na zimę białą agrowłókniną lub przysypywać korą, suchymi liśćmi itp. Byliny wrażliwe na mróz musimy wykopać z ziemi i przechować przez zimę w pomieszczeniu gdzie temperatura utrzymuje się na poziomie 5-10 stopni Celsjusza (np. nieogrzewany garaż). 

Sadzenie

Przed sadzeniem należy odpowiednio dobrać gatunek byliny do miejsca sadzenia uwzględniając jej preferencje siedliskowe. W przypadku bylin uprawianych w pojemnikach termin sadzenia nie ma znaczenia. Można je sadzić przez cały rok. Przed sadzeniem bylin przekopujemy ziemię na głębokość ok. 50 cm. Robimy drenaż z kamieni/keramzytu jeśli jest to konieczne. Wyjmujemy roślinę z doniczki (można ją wcześniej moczyć w wodzie) i sadzimy ją w tak przygotowane podłoże. Sadzonkę sadzimy na tej samej głębokości na jakiej rosły w doniczce (w przypadku świeżo przygotowanej rabaty można posadzić sadzonki bylin 1-2 cm głębiej niż rosły w doniczce). Lekko ubijamy i dobrze podlewamy po posadzeniu. Pamiętajmy, aby przy jesiennym sadzeniu roślin nie stosować już nawożenia. Byliny sadzone późno jesienią należy nawozić dopiero wiosną przyszłego roku!

Pielęgnacja

Najważniejszą czynnością pielęgnacyjną bylin jest podlewanie. Nie możńa dopuścić do przesuszenia roślin. Częstotliwość podlewania zależy od wielu czynników (np. przebiegu pogody lub podłoża w jakim dana roślina rośnie). Gleba powinna być stale wilgotna. Najlepiej podlewać wcześnie rano lub późnym wieczorem. Nie należy podlewać roślin w godzinach południowych, w czasie największego słońca, ponieważ może to doprowadzić do poparzenia roślin. Do zabiegów pielęgnacyjnych należy również: usuwanie przekwitłych kwiatostanów, usuwanie zaschniętychlub obumarłych liści, podpieranie uginających się pędów, usuwanie chwastów na rabatach bylinowych, ściółkowanie rabat, okrywanie roślin na zimę. Dzięki odpowiedniej pielęgnacji będziemy się cieszyć najpiękniejszymi bylinami w ogrodzie.

Nawożenie

Byliny w ogrodzie najlepiej nawozić nawozem wieloskładnikowym, długodziałającym. Wtedy mamy pewność, że roślina otrzyma optymalną ilość składników pokarmowych w odpowiednim czasie. Świeżo posadzonych bylin nie nawozimy przez okres około 3 tygodni. Należy pamiętać, aby nie nawozić roślin posadzonych późnym latem/jesienią. 

Zastosowanie

Byliny w ogrodzie to wielkie bogactwo. Dzięki bylinom nasz ogród może być kolorowy przez bardzo długi czas. Najdłużej kwitnące byliny to np.: Kocimiętka Fassena, Lawenda wąskolistna, Szałwia omszona, Perowskia, Krwawnik pospolity, czy Goździk kropkowany.

Byliny to również raj dla wielu pożytecznych owadów (np. motyli, pszczół). Wśród bylin znajdziemy wiele gatunków miododajnych np.: Jeżówka purpurowa, Przywrotnik ostroklapowy, Lawenda wąskolistna, Dzielżan ogrodowy, Przetacznik długolistny, Bergenia, Kocimiętka, Szałwia omszona, Dąbrówka rozłogowa, Rozchodnik okazały itd.

Wiele bylin pięknie pachnie, dzięki czemu idealnie nadają się na rabatę zapachową. Gatunki bylin o pachnących kwiatach lub liściach to np.: Krwawnik pospolity, Szałwia, Konwalia majowa, Lawenda, Floksy, Kłosowce itd.

Sadzonki bylin ozdobnych są idealnym dopełnieniem rabat w naszych ogrodach. Są wykorzystywane w murkach skalnych, wokół oczek wodnych i strumyków, wzdłuż ścieżek. Wiele bylin jest sadzonych w miastach, w miejscach, w których krzewy czy drzewa nie spełniałyby swojej roli lub nieprzetrwałyby niekorzystnych warunków (np. silnie nasłonecznione rabaty miejskie). Byliny idealnie nadają się do uprawy w pojemnikach, dzięki czemu mogą ozdobić tarasy, balkony w towarzystwie pięknie kwitnących roślin jednorocznych.

Byliny mają wiele zastosowań i to od nas zależy w jaki sposób je wykorzystamy. Z pewnością jednak powinny być nieodzownym elementem każdego ogrodu.